We zijn natuurlijk een ‘club vanouderen’, maar een lid dat 100 jaar wordt, dat is wel iets bijzonders. We zijn nieuwsgierig naar zijn historie en zijn verbondenheid met het departement. Zijn bijzondere verjaardag vormt een mooie aanleiding voor een interview. De neerslag hiervan treft u hier aan.
Haagse roots
Leo werd geboren op 9 juli 1923 te Den Haag. Vader had daar een rijwiel- en motorenwinkel: “ík ben groot geworden tussen de Harley Davidsons en Indians”. Later verkaste de winkel naar de Archimedesstraat. Leo rondde in de oorlogsjaren de ULO af, en ging vervolgens naar de kweekschool, om zo tewerkstelling in Duitsland te ontlopen. De kweekschool maakte hij niet af. Hij bleef uit dienst door met valse papieren aan te tonen dat hij les gaf aan de MTS op de Koninginnegracht.
WO II
De hongerwinter noopte het gezin Van Der Kleij tot een drastisch besluit: doodgaan van de honger in Den Haag of gaan zwerven. Dit laatste bracht hen uiteindelijk bij een boer in Drenthe. Van daaruit kreeg hij werk op de kleermakersvakschool van Bovensmilde. 12 april 1945 kreeg hij van een Canadees een eerste sigaret, en op 13 april werd Drenthe door de geallieerden bevrijd. Pas in juni mochten zij terugkeren naar Den Haag. Zijn vader was voor de oorlog al met motoren gestopt, en pakte nu zijn fietsenwinkel weer op. Leo kwam via een oud-verzetsstrijder te werken bij de commissie voorzieningen. De organisatie die zorg droeg voor opvang en toerusting van ondergedokenen en vluchtelingen: eerst om niet, later ontving hij salaris. Hoewel de commissie was ondergebracht bij de Kamer van Koophandel, viel het onder het ministerie van EZ. Leo was rijksambtenaar!
In rijksdienst
Na een jaar werd de commissie overbodig, en Leo kon overstappen naar EZ. Maar hij zag een personeelsadvertentie van het ministerie van onderwijs. Dat appelleerde aan zijn kweekschoolachtergrond en hij solliciteerde met succes bij de afdeling lager onderwijs. Het gesprek vond plaats op vrijdag en maandag mocht hij beginnen.
Het naoorlogse ministerie had niet veel om het lijf: het ministerie keerde terug uit Apeldoorn waar het gedurende de oorlog was gehuisvest. Het hele ministerie telde nog geen 100 man en twee kaartsystemen. Veel was in de oorlog niet bijgehouden (“je maakt geen documenten voor de Duitsers”), waardoor zaken als pensioenrechten voor onderwijzers drie jaar lang niet waren bijgehouden. Werk aan de winkel. Leo heeft zich die jaren ‘te pletter gewerkt’: naast de full time baan vier avonden per week overwerken! “Zo hebben we het bedrijf weer van de grond af aan opgebouwd”, vertelt Leo trots.
Van bouwzaken naar AZ
De economie trok aan, er was weer wat geld te verdelen, en dat was nodig, want de nood bij scholenbouw was hoog. Leo stapte over naar Bouwzaken waar hij snel bijleerde. Want de burgemeesters die bij hem om voorrang kwamen vragen wisten er meer vanaf dan hij zelf. Samen met de rijksinspectie konden ze op basis van urgentie de bouwmiljoenen verdelen. Het werkgebied strekte zich uit tot en met het technisch onderwijs. Via de functie financieel chef en hoofd bouwzaken werd hij door de PSG gevraagd de vertrekkende directeur AZ (Algemene Zaken) op te volgen. Hierop terugblikkend : “dat was de mooiste baan uit mijn carrière: je mocht je overal mee bemoeien. Je had niet alleen de verantwoordelijkheid voor de 36 OCW panden in Den Haag, maar je ging ook over de chauffeurs, de drukkerij en wat niet al”. Hij was directeur voor 500 medewerkers. Zijn verdiensten werden gezien, en in 1974 werd hij verheven tot Ridder in de orde van Oranje Nassau. In die jaren telde dat in de Haagse ambtenarij. Met het onderscheidingsteken in zijn knoopsgat kreeg hij zaken makkelijker voor elkaar.
Groningen en Zoetermeer
De grote projecten waaraan hij heeft gewerkt zijn de verplaatsing van studiefinanciering naar Groningen (inclusief de nieuwbouw aldaar) en de bouw van OCW in Zoetermeer. Samen met architect Philip Rosdorff maakte hij een studiereis naar Bonn: daar hadden ze immers nieuwe departementen moeten bouwen, omdat Berlijn niet langer hoofdstad van West Duitsland kon zijn.
Het lichtblauwe ontwerp van Rosdorff werd afgekeurd door de welstandscommissie van Zoetermeer, dus werd het maar het neutrale grijs. De grootste uitdaging bleek het inpassen van die 36 Haagse locaties in één samenhangend gebouw. Zelf werkte hij aan het Smitswater. Hij maakte van daaruit de bezetting van de Franse ambassade in 1974 mee. Om de gegijzelde Fransen mogelijk te helpen bleef hij met een aantal collega’s ’s-nachts in het ministerie. Ze sliepen op noodbedden in de schuilkelder en maakten het opgeslagen noodrantsoen open. Niet meer te eten! Dat is daarna gauw vervangen.
Bewegen, bewegen
Op 61 jarige leeftijd maakte Leo gebruik van de VUT regeling. De regeling die gelegenheid moest bieden aan jongeren om bij het ministerie aan het werk te komen. Leo viel niet in het bekende pensioengat. Met zijn vrouw trok hij er met de caravan op uit, en verder bleef hij sporten. Dat deed hij in zijn OCW jaren ook al. Hij speelde onder meer in het voetbalelftal van OCW, dat op het jaarlijkse toernooi met de universiteiten nog eens de eerste prijs in de wacht sleepte in het Goffertstadion te Nijmegen. Dat toernooi heeft hij een jaar of 10 helpen regelen. Naast voetbal deed Leo aan atletiek en tennis. Dit laatste heeft hij tot op zijn 92ste gedaan. Een bacteriële infectie maakte een einde aan zijn sportcarrière. Maar bewegen doet hij nog altijd: hij loopt iedere dag een uur buiten, en bij heel slecht weer stapt hij op de hometrainer. Het advies van zijn huisarts om het zich zelf makkelijker te maken en met een rollator te lopen slaat hij af: “het gaat mij niet om makkelijker!”.
Leo woont nog altijd zelfstandig in de flat die hij samen met zijn vrouw in 2002 betrok. Zij overleed in 2015. Gelukkig wonen zijn gepensioneerde kinderen niet ver weg (Ypenburg, Nootdorp, Den Haag). De woning is onvergelijkbaar veel beter dan zijn eerste woning in Moerwijk, die hij in 1953 betrok. En dat was al een hele verbetering na 5 jaar met zijn vrouw te hebben ingewoond bij zijn broer en schoonzus.
Omzien naar elkaar
Sprekend over onze vereniging moet hem van het hart dat de sleutel van goed personeelsbeleid is dat mensen voor je willen werken. Daarbij heb je ook oog voor degenen die bij jou met pensioen zijn gegaan. Al voor de oprichting van de seniorenvereniging organiseerde hij op kleine schaal voor de gepensioneerden van de Koninginnegracht een nieuwjaarslunch. Die traditie koestert hij, waarbij hij zijn waardering uitspreekt voor onze SG, Marjan Hammersma. Het doet hem denken aan SG Maarten van Wolferen: ook die had oog voor de mens en leverde veel steun.
Proficiat
9 juli: Leo 100 jaar! Een eeuweling in ons midden, en wat voor een! Vitaal, sociaal, betrokken. Wij wensen je nog vele goede jaren en blijven je graag zien op de ALV (ja, daar gaat hij ook altijd naar toe!) en de verenigingsactiviteiten. Leo, gefeliciteerd!
